كاربرد گچ بر ساختمان جايگاه بسيار ويژه و فوق العاده اي به خود اختصاص داد. البته برای برجسته کردن و درهم شکستن، برای کاهش سادگی فضا استفاده می شود. فرآیند گچ بری توسط دستان خلاق و هنرمندی متخصص به نام گچ کار انجام می شود. گچ اثری زیبا و ماندگار را نشان می دهد. گچبری ظاهر سالن و فضای ساختمان را دگرگون می کند و دستخوش دگرگونی فوق العاده ای می شود.
گچ کاری عامل کلیدی در تقویت نقطه کانونی یک اتاق است. برای منازل مسکونی با سقف بلند استفاده از گچ بسیار مناسب و ایده آل است. استفاده از گچ در ساختمان به اشکال مختلف در محوطه ساختمان، پوششی مطلوب محسوب می شود. گچ یکی از مصالح اساسی و بسیار مهم برای سهولت اجرا محسوب می شود. برای ایجاد فضای داخلی از انواع گچ ساختمانی به عنوان متریال کاربردی تری استفاده می شود که فروش بالایی در بازار مصالح ساختمانی دارد.
امروزه رایج ترین نوع استفاده از انواع گچ ساختمانی در سفیدکاری دیوارهای داخلی و ایجاد تزیینات به صورت خاص، گچ کاری کاربردی است. البته کاربرد کلمه گچ به دلیل ماده اولیه آن که گچ است می باشد. برای انجام فرآیند گچ کاری در یک ساختمان، ابتدا باید طرح اولیه آن را مشخص کنید. با انتخاب طرح مورد نظر مخلوط مناسبی از گچ و آب با هم اجرا می شود. با کمک ابزارهای استاندارد و مناسب، با استفاده از ابزار مخصوص، روی قسمت خاصی از دیوار طرح هایی ایجاد می شود.
طبیعتاً با کمک ابزارهای دیگر مراحل اولیه بریدن گچ و رساندن آن به شکل دلخواه انجام می شود. به طور طبیعی در دسته بندی خاص مواد اولیه از انواع گچ استفاده می شود. به طور کلی انواع گچ بسته به سبک به دو نوع مدرن یا کلاسیک تقسیم می شوند. طبیعتا هر یک از دو سطح درگیر طرفداران خاص خود را دارند.
در انتخاب هر کدام ابتدا باید سلیقه افراد را در معماری و فضای کلی مشخص کنید. فرآیند محیطی که در آن گچ باید تولید شود بسیار مهم است.
کاربرد گچبری به سبک مدرن
بیشتر افراد، در تصور خود، استفاده از هنر گچبری را تنها برای سقف و دیوار در نظر می‌گیرند. البته تزئینات گچی شکل نیز در کنار آن‌ها قرار دارد که شامل:
- بته
- جقه
- گل و مرغ
- طرح کلاسیک
البته هنر گچبری، از سالیان بسیار دور، به کار می‌رفته است. اما در طراحی داخلی برای فضای بزرگ، بسیار مناسب و مورد استفاده است که شامل:
- اماکن عمومی
- کاخ
- کلیسا
- معبد
- مسجد
- موزه
- سالن مترو
البته ساختار هنری گچبری نیز، مسیر تحولات زیادی را در طول زمان طی کرده است. البته اکنون در زمان و جای خود برای بهره برداری از گچبری به صورت مدرن قرار دارد.
کاربرد گچبری مدرن و کلاسیک
گچبری با ساختار مدرن، به عنوان راهی مشخص از ساختار کلاسیک و مدرنیته است. گچبری با ساختار کلاسیک، دارای قواعد و حاشیه‌های مشخص در طرح است. البته با گذر زمان، گچبری با ساختار مدرن، با قاعده و حاشیه در طرح به صورت گچبری مدرن، بدون حاشیه و قاعده در اطراف آن است. در گچبری با ساختار کلاسیک، حمال و متقارن سازی یک طرح، از جمله اصول اصلی است.
در صورتی که اصل در گچبری مدرن، به حاشیه رانده شده است. البته هیچ نوع اثری در آن دیده نمی‌شود. مدل زیبای دیگر از زیر مجموعه گچبری، با ساختار کلاسیک است. در این فرایند، از نقوش گیاهی و انسانی بسیار زیادی استفاده می‌شود. حتی استفاده از نقش حیوانی، در برخی از آثار شکل گرفته است. بهره‌مندی از نقش انتزاعی در گچبری کلاسیک، در ظرف و دیگر وسایل به صورت تزئینی وجود دارد. البته حضور وسایل تزئینی در ساختار مدرن گچبری در حال شکل گیری است.
کاربرد گچبری در ساختمان به سبک مدرن، برای ساختمان مسکونی، با ساختار داخلی مدرن، مناسب است. برای ساختار داخلی مدرن، باید ساده‌ترین نوع از گچبری را انتخاب کرد.
گچبری گلویی چیست؟
از جمله گچبری با ساختار ساده، با نام گلویی شناخته می‌شود. برای استفاده از گچبری گلویی، ابتدا باید حد فاصل سقف و دیوار را با ایجاد کلوخی با عمق کم و زاویه دار، به صورت هشته برجسته و فرو رفته ایجاد کرد. البته استفاده از طرح مشبک، توپر و توخالی، هر کدام برای بخشی از سقف، گزینه بسیار خوب و مطلوبی است.
کاربرد گچبری در دکوراسیون با سبک اروپایی
از جمله سبک گچبری با نام سبک اروپایی، از انواع طرح‌های متفاوت به کار رفته است که شامل:
- گچبری زبره
- توپر و توخالی
- مشبک
- اسلیمی
- هشته‌های کم ضخامت
- ایجاد چارچوب برای دیوار و سقف
برای استفاده از طرح، شبیه به کلوخه، طاق بالایی آن به شکل هلال باشد. استفاده از فرایند خشتی، مانند طلاق خشتی، به دوره اسلامی بر می‌گردد.
کاربرد گچبری کلاسیک برای ساختار مدرن
در تصور بیشتر افراد، به دلیل وجود و سبک دکوراسیون داخلی به صورت مدرن، وسایل کاربردی در فضا نیز به سبک مدرن می‌باشند. بنابراین تزئینات برای دیوار و سقف نیز باید از نوع مدرن باشد. البته چیدمان و تعیین دکوراسیون برای فضای داخلی منزل، یک امر بسیار خصوصی و سلیقه‌ای است. یک خانه به صورت مدرن، می‌تواند دارای وسایل و امکانات مدرن نیز باشد. البته این دسته از الگوپذیری‌ها در رابطه با کاربرد گچبری، تنها به خانه قدیمی بر می‌گردد. بنابراین برای طراحی چیدمان و وسایل داخلی به سبک مدرن استفاده می‌شود.
گچبری در چه مکان‌هایی قابلیت اجرا دارد؟
از جمله رایج‌ترین مکان‌ها برای ایجاد و استفاده از گچبری، در سقف است. سقف، بخش مهمی برای ایجاد گچبری است. سقف سالن آشپزخانه، اتاق و راهرو، همگی مکان مناسب برای انجام فرایند گچبری است. دیوار، مکان مناسب دیگری برای ایجاد گچبری است. البته گچبری علاوه بر دیوار سالن، برای دیوار اتاق خواب، به همراه گچبری برای پشت تلویزیون یا شومینه نیز کاربرد دارد.
ستون، قسمت دیگر و مهم، برای ایجاد گچبری در ساختمان شناخته شده است. البته فرایند گچبری بر روی ستون، از زمان‌های گذشته تا به امروز، رواج داشته است. انواع گچبری‌هایی که بر روی ستون انجام می‌شود شامل موارد زیر است:
- گچبری برای ستون گرد
- ستون مربع
- برای ستون آشپزخانه
- ستون وسط سالن پذیرایی
- متناسب برای ستون کنار دیوار