همه چیز در مورد گچ کشاورزی

توضیحی کوتاه در مورد گچ کشاورزی

گچ کشاورزی که با نام شیمیایی سولفات کلسیم آبدار نیز شناخته می شود، محصولی معدنی است که به صورت خام عرضه می شود. بررسی های انجام شده، علاوه بر تایید اثر موثر آن در کاهش شوری و اصلاح خاک های شور سدیمی و رسی، موید کاهش اثرات نامطلوب آب های حاوی مواد و املاح مضر نیز هست.

علل افزایش مصرف گچ در کشاورزی

در گذشته اغلب مردم خاک را طلا می دانستند زیرا در کنار آب می توانست بهترین عملکرد را در کشت گیاهان و درختان ایجاد کند. بسیاری از کسانی که از دو عامل خاک و آب به خوبی استفاده می کردند می توانستند نتایج درخشانی را در این باره شاهد باشند. امروزه استفاده از خاک های قلیایی و شور باعث شده تا برای این کار چاره ای اندیشیده شود که استفاده از گچ کشاورزی یکی از آن هاست.

همانطور که می دانید گچ کشاورزی یا سولفات کلسیم آبدار از جمله بهترین مواد مورد استفاده در زمین و خاک است که بدون عوارض و مضرات، نتایج تاثیر گذاری را در اصلاح بافت خاک و ذخیره ی آب آبیاری خواهد داشت. بسیاری از کسانی که از گچ کشاورزی استفاده می کنند بر تاثیر این محصول روی افزایش راندمان باردهی محصولات تاکید می کنند و کاربرد آن را از ضروریات کشاورزی امروزی می دانند.

مزیت هایی که گچ کشاورزی در محصولات مختلف ایجاد می کند سبب شده تا بسیاری از مردم نیز به این موارد پی ببرند و از گچ کشاورزی استفاده کنند.

افزایش راندمان باردهی محصولات با گچ 

گسترش روز افزون استفاده از گچ کشاورزی نیز به همین دلیل می باشد و اغلب در بازار برای افزایش بازدهی زمین های کشاورزی و برای جلوگیری از شوری و بسیاری از مزیت های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. بهره بردن از این ماده به دلیل طبیعی بودن، ضرری برای انسان و گیاه نداشته و بنابراین کمک می کند تا محصولات طبیعی و کاملا ارگانیک در تهیه ی آن استفاده گردد.

البته آنچه باعث می شود تا مزایای استفاده از گچ کشاورزی بیشتر شود، وجود عناصری است که لازمه ی گیاه بوده و می توان با تامین آن توسط گچ کشاورزی بهترین نتایج را ایجاد نمود. اکثریت قریب به اتفاق کسانی که از گچ کشاورزی استفاده می کنند، برای افزایش راندمان آب آبیاری و با این هدف بوده و پیامد های آن در بحران کم آبی امروز کاملا واضح و آشکار خواهد بود.

البته ویژگی هایی که پیش تر برای گچ کشاورزی بیان شد می بایست در هنگام استفاده از گچ کشاورزی مورد توجه قرار بگیرد و بازدهی استفاده از گچ کشاورزی زمانی افزایش می یابد که بتوان ویژگی های مختلفی بیان شده را در آن رعایت نمود.

بسیاری از گچ های کشاورزی موجود در بازار باید از این نظر بررسی گردند تا هنگام خرید بتوان نتایج اثر بخش آن را مشاهده نمود. آنچه باعث افزایش استفاده از گچ کشاورزی می شود، طبیعی بودن این ماده بوده که در کشاورزی و تولید محصولات ارگانیک جزو بهترین مواد طبیعی کشاورزی برای تامین عناصر مختلف در خاک می باشد.

تاریخچه ی مصرف گچ در کشاورزی

گچ کشاورزی در حدود بیش از دو قرن پیش برای اصلاح بافت خاک در ایالات مختلف امریکا استفاده می شده است. این نوع گچ در این ایالات برای بهبود رشد و میزان عملکرد گیاهان در مزارعی همچون سیب و انگور به کار می رفت.

یولاف نیز جزو محصولاتی است که برای اولین بار در آن از گچ کشاورزی استفاده شده و تاثیر عملکرد آن سبب شده تا برای بسیاری از محصولات دیگر نیز استفاده شود. البته آنچه مسلم است باید شرایط آبی و خاک مزرعه را در هنگام استفاده از گچ کشاورزی بررسی کرد و بنابراین قبل از هر چیز باید آنالیز خاک انجام شود. طبق آنالیز خاک می توان بررسی کرد که گیاه به چه موادی نیاز مند است و از طرفی این مواد به چه میزان در دسترس گیاه قرار دارند.

بسیاری از روش هایی که برای استفاده از گچ کشاورزی به صورت سنتی و بدون آگاهی به کار می رود، عملا جنبه ی علمی نداشته و لذا باید در هنگام مصرف این ماده از استاندارد ها و اصول مختلفی پیروی نمود.

در ایران کمتر کارخانه ای یافت می شود که روی گچ خام فرآوری انجام دهد و لذا تولید گچ کشاورزی به روش های سنتی قابل قبول نبوده و نمی توان به آن استناد کرد. گچ های کشاورزی را می توان به صورت های مختلفی استفاده نمود که هر کدام تاثیری متفاوت روی میزان عملکرد گیاه و بافت خاک دارد و بنابراین دقت روی انتخاب گچ کشاورزی مناسب اهمیت زیادی خواهد داشت.

کارآیی گچ کشاورزی در کاهش سطح استرس گیاه

البته طبق روش های مختلف می توان از گچ کشاورزی در کاهش سطح استرس گیاه استفاده کرد و این کار کمک می کند تا گیاه در شرایط بهتری از رشد قرار بگیرد. در واقع با توجه به کمبود آب و خاک مرغوب در شرایط کنونی استفاده از گچ کشاورزی برای افزایش بازدهی کاشت گیاهان مختلف و از جمله درختان و باغات می تواند بهترین نتایج را به دنبال داشته باشد.

با این وجود بهتر است قبل از هر چیز برای استفاده از گچ کشاورزی ابتدا تمامی جوانب موجود را سنجید و مقدار استفاده ی این محصول را به صورت کارشناسی تعیین نمود تا نتایج دلخواه برای انواع کشت های زراعی و باغی حاصل گردد.

گچ کشاورزی مزایای زیادی دارد که بررسی آن خالی از لطف نیست و میزان آگاهی مردم را نسبت به مصرف این ماده در زمین های کشاورزی افزایش می دهد. تحقیقات نشان داده است که با این که آب های ایران شور و قلیایی هستند، و ایران جزو اولین کشور های دارنده ی ذخایر گچ خام و طبیعی در دنیا به حساب می آید اما استفاده از این ماده ی طبیعی در کشاورزی ایران بسیار کم اهمیت شمرده شده است.

با این وجود امروزه استفاده از گچ کشاورزی در مزارع برای تولید محصولات با کیفیت و ارگانیک در حال افزایش است. لذا بهتر است قبل از هر چیز درباره ی ویژگی ها و مزیت های آن اطلاعات بیشتری کسب کرد.

مزیت های استفاده از گچ کشاورزی در محصولات ارگانیک

امروزه تب استفاده از محصولات ارگانیک باعث شده تا بسیاری از کشاورزان و باغداران برای تولید این محصولات اقدام کنند. وجود تقاضای زیاد و قیمت بالا تر برای محصولات ارگانیک این تفکر را ایجاد کرده است که می توان بدون استفاده از مواد شیمیایی و با محصولات طبیعی بهترین محصولات کشاورزی را تولید کرد.

استفاده از گچ کشاورزی نیز به همین دلیل مرسوم شده است و بسیاری از مزارع در استفاده از گچ به عنوان یک ماده ی طبیعی از یکدیگر پیشی می گیرند. آنچه در این امر قطعیت دارد استفاده از گچ کشاورزی به صورت خام و طبیعی می باشد که تاثیر آن شامل موارد زیر می باشد:

۱.کاهش شوری خاک توسط گچ کشاورزی

شوری یکی از مشکلات پیش روی کسانی است که در زمین های زراعی ایران، گیاهان مختلف را کشت می کنند. در واقع بسیاری از مشکلات شوری خاک به دلیل کم آبی و از بین رفتن مواد آلی خاک می باشد.

با اینکه تنها در برخی از مزراع و به خصوص مناطق خشک و نیمه خشک شوری خاک زیاد است اما این روند به دلیل خشکسالی های چند سال اخیر در دیگر مناطق نیز رو به گسترش است. بنابراین تمامی کسانی که به نوعی در زمین های شور کشت و زرع می کنند می بایست از گچ کشاورزی برای کاهش شوری اقدام کنند.

این ماده ی طبیعی ارزان تر از سایر مواد شیمیایی بوده و سایر مزیت های آن سبب افزایش مصرف آن در این موارد شده است. شوری خاک در سطوح بالایی خاک برای باغات و درختان چند ساله اهمیت چندانی ندارد بلکه می بایست در کنار ریشه های مویی درختان این شوری تعدیل گردد.

استفاده از گچ کشاورزی و شخم عمیق بعد از آن که با آبیاری سنگین نیز همراه است می تواند مواد گچ را که محلول در آب نیز هستند به سمت ریشه های درختان هدایت کند. در این موارد شوری در سطح این ریشه ها کم تر شده و بنابراین جذب عناصر مختلف افزایش خواهد یافت.

2.کاهش PH خاک در گچ کشاورزی

مقدار نمک هایی که به صورت محلول در سطح خاک قرار دارند در خاک های شور و قلیایی زیادی بوده و هر چه میزان بارندگی سالیانه در این زمین ها کمتر باشد، خاک قلیایی تر خواهد بود. وجود اشکالاتی که در مراحل رشد گیاه ایجاد می شود سبب شده تا اغلب کارشناسان خاک های قلیایی و شور را مناسب زراعت ندانند.

اما با وجود کاهش بارندگی های سالیانه در سال های اخیر استفاده از مواد طبیعی همچون گچ کشاورزی توصیه می شود. میزان سدیم در خاکهای قلیایی زیاد بوده و PH خاک را بالاتر می برد. ویژگی های فیزیکی نامناسب خاک های با این شرایط باعث گشته که عملا کشت در این مزارع از بین برود یا برای حل آن از گچ کشاورزی استفاده گردد.

واکنش گچ کشاورزی با مواد موجود در خاک

در واقع واکنش هایی که گچ کشاورزی با مواد موجود در خاک های قلیایی از جمله سدیم می دهد موجب کاهش PH شده و در نهایت زمین را برای کشت و زرع آماده می کند. خاک های دارای گچ کشاورزی عملا میزان سدیم مازاد را از دسترس گیاه خارج می کند و لذا استفاده از این مواد سبب می شود تا به طور طبیعی خاک به سطح کیفی لازم برای کشت برسد.

افرادی که از مزایای گچ کشاورزی در این نوع خاک ها اطلاعات ندارند، اغلب نمی توانند تصمیم درستی در این باره اتخاذ کنند. آنچه باعث ایجاد تفاوت میان محصولات ارگانیک و محصولات غیر طبیعی می شود نیز عدم آگاهی می باشد.

کسانی که اطلاع ندارند که تنها با مصرف گچ کشاورزی می توانند میزان عملکرد گیاه را تحت تاثیر قرار دهند، اغلب از مواد شیمیایی چون نیترات که در اصطلاح اوره سفید نامیده می شود، استفاده کنند. نیترات یا اوره تنها به رشد قسمت های سبز گیاه کمک می کند و عملا هیچ تاثیری روی بهبود میوه و دانه ی گیاهان و درختان نخواهد داشت.

با توجه به این که در محصولاتی همچون سیب زمینی مصرف زیاد ازت موجب تجمع این ماده در بافت غده ای این محصول می شود، برای تولید محصولات ارگانیک استفاده از موادی همچون نیترات ها که به صورت شیمیایی تولید شده اند اشتباه بوده و در نتیجه کسانی که تمایل به تولید بهترین محصولات ارگانیک دارند بهتر است برای بهبود بافت خاک از گچ کشاورزی استفاده کنند.

۳.عنصر کلسیم در گچ کشاورزی

از جمله عناصری که برای گیاه ضروری بوده و جزو عناصر ضروری و ریز مغذی گیاه هستند، کلسیم و گوگرد است. گچ کشاورزی منبعی غنی از کلسیم می باشد که نیاز گیاه را تامین خواهد کرد.

کلسیم در دیواره سلولی گیاهان نقش داشته و کمبود آن موجب از بین رفتن استحکام گیاهان می شود. همچنین کلسیم از ترک خوردگی میوه ها و حفظ بافت گیاه محافظت می کند و در نتیجه باغاتی که از کلسیم کافی بهره مند شوند می توانند میوه های یک دست تر و بدون ترک خوردگی داشته باشند.

یکی از ویژگی های مهم کلسیم انتقال آن با آوند های چوبی می باشد. حرکات کندی که کلسیم و آوند های چوبی دارد، علائم کمبود کلسیم را ایجاد می کند.

خاک هایی که قلیایی باشند اغلب فاقد کلسیم لازم برای گیاه بوده و در نتیجه نشانه های کمبود کاملا مشخص می گردد. از طرفی به دلیل تجمع کلسیم در سطح برگ در مناطق خشک و نیمه خشک که گرمای شدیدی نیز وجود دارد، اغلب کلسیم از سطح برگ تبخیر شده و عملا از دسترس گیاه خارج می شود.

بنابراین نشانه های کمبود کلسیم در این مناطق بیشتر مشاهده می شود و استفاده از گچ کشاورزی کمک زیادی به کاهش این نشانه ها می کند. علائم افزایش کلسیم در گیاه بسیار کم نشان داده می شود لذا استفاده ی زیاد از گچ طبیعی، مشکلی را از نظر میزان مازاد کلسیم ایجاد نخواهد کرد.

آیا گچ منبعی برای کلسیم گیاه است؟

با این وجود علائم کمبود کلسیم سریعا نشان داده می شود و گچ کشاورزی می تواند منبعی مهم و کاملا طبیعی از کلسیم برای گیاه باشد که تاثیرات استفاده از آن کاملا در گیاه و به خصوص میوه های آن مشخص خواهد بود. همچنین وجود کلسیم در میوه ها سبب افزایش ماندگاری آن ها در انبار می شود و در نتیجه میزان کیفیت این محصولات تا رسیدن به بازار افزایش می یابد.

با توجه به اینکه اخیرا صادرات انواع میوه و محصولات ارگانیک به دیگر کشور ها افزایش یافته است، کاربرد گچ کشاورزی کمک می کند تا میوه ها از زمان برداشت تا رسیدن به دست خریداران آن در سایر کشور ها به صورت کاملا با کیفیت باقی بمانند.

از جمله علل مهم صادرات انواع محصولات ارگانیک که در کشت آن ها از گچ کشاورزی استفاده شده است نیز بهره بردن از میزان مواد و عناصر ریز مغذی است که عملا به فراموشی سپرده شده و امروزه به صورت کاملا طبیعی برای گیاهان رفع خواهد شد. وجود نکروز و سوختگی های برگ های پایینی از علائم کمبود کلسیم در گیاه می باشد که با گچ کشاورزی قابل جبران خواهد بود.

۴.عنصر گوگرد گچ کشاورزی

نیاز گیاه به گوگرد سبب شده است تا استفاده از این عنصر به صور مختلف در مزارع و باغات مرسوم شود. اما وجود منبعی همچون گچ کشاورزی باعث تامین نیاز گیاهان با این عنصر می گردد. گچ کشاورزی دارای گوگرد فراوان می باشد که در پروتئین سازی نقشی مهم را ایفا خواهد کرد.

همانطور که می دانید بدن انسان عملا توان تولید پروتئین های مختلف را نخواهد داشت و پروتئین ها اغلب از طریق مواد خوراکی به بدن وارد می شوند. گیاهان نیز برای تولید پروتئین نیاز به عنصری همچون گوگرد دارند که در گچ کشاورزی به صورت قابل استفاده وجود دارد.

علائمی همچون کلروز و زردی یکنواخت در برگ ها و سایر قسمت های گیاهی نشان دهنده ی کمبود گوگرد می باشد که با توجه به وجود آن در گچ کشاورزی، استفاده از آن توصیه می گردد.

گوگرد از طرق مختلف به خاک اضافه می شود که استفاده از گوگرد در گچ کشاورزی برای تولید محصولات ارگانیک توصیه می گردد. سایر مواردی که از طریق آن گوگرد به خاک افزوده می شود، جنبه شیمیایی داشته و نمی توان در تولید محصولات ارگانیک از آن استفاده نمود.

تاثیر گوگرد در بیماری های قارچی 

گوگرد همچنین از افزایش بیماری های قارچی جلوگیری می کند و در نتیجه ماده ای طبیعی برای ممانعت از توسعه ی بیماری های مختلف می شود. از آنجا که امروزه استفاده از سموم گوگرد دار برای جلوگیری از بیماری های قارچی توصیه می شود می توان از گچ کشاورزی طبیعی بهره برد. در این راستا می توان گچ کشاورزی موجود در خاک های مختلف را عاملی برای مبارزه با بیماری های خاکزاد دانست.

بیماری هایی که به صورت خاکزاد اغلب رشد کرده و ریشه و طوقه ی گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد، با وجود گوگرد فراوان در گچ کشاورزی مخلوط شده با خاک می توان از ورود این عوامل به درون ریشه جلوگیری نمود و زخم های موجود روی گیاهان را ضد عفونی خواهد کرد.

بسیاری از عواملی که در رابطه با نقش گوگرد بیان شده است را می توان با استفاده از گچ کشاورزی بدست آورد و لذا بهترین ماده طبیعی که در روی خاک های مختلف می تواند موجب افزایش بازدهی شود، گچ کشاورزی شناخته می شود. این ماده به صورت فراوان در ایران یافت شده و دومین جایگاه دارنده ی گچ خام در دنیا از آن ایران می باشد.

کاهش استرش و تنش گیاهی توسط گچ کشاورزی

استرس یکی از شرایط تنش زای محیطی است که می تواند گیاهان و عملکرد آن ها را دستخوش تغییر قرار دهد. با روی کار آمدن مواد شیمیایی تنش زا اغلب مردم از این مواد برای مقابله با استرس و تنش استفاده می کنند. گچ کشاورزی از استرس گیاهان در این شرایط می کاهد و جزو مواد طبیعی است که برای جلوگیری از استرس در محصولات ارگانیک استفاده می شود.

گیاهان در برابر تنش های محیطی واکنش های متفاوتی را ارائه می دهند. این واکنش ها زمانی اهمیت می یابد که سطح عملکردی این گیاهان تغییر کند و بنابراین در این گونه موارد استفاده از مواد استرس زا افزایش می یابد.

از آنجا که هنگام تولید محصولات ارگانیک نمی توان از مواد شیمیایی موجود در بازار که به عنوان مواد استرس زا معرفی می شوند، استفاده کرد، لذا بهره بردن از گچ کشاورزی توصیه می شود. گچ کشاورزی به راحتی می تواند گیاه را در برابر عوامل محیطی و بیماری های مختلف نیز حفظ کند و همان گونه که پیش تر گفته شد این ماده جزو محصولاتی است که عملکرد های چند گانه ای را ایجاد خواهد کرد و لذا استفاده از آن مقرون به صرفه خواهد بود.

حذف مسمومیت های گیاهی توسط گچ کشاورزی

Al+3 یکی از موادی است که در خاک های قلیایی و شور یافت می شود. این ماده موجب ایجاد مسمومیت در خاک ها می شود. افزایش مقدار Al+3 در برخی از گیاهان سبب شده تا نتوانند عملکرد درستی را نشان دهند و عملا تولید این محصولات در برخی از مناطق توجیه اقتصادی نخواهد داشت.

گچ کشاورزی از جمله موادی است که Al+3 را از دسترس گیاه خارج کرده و عملا آن را غیر فعال خواهد کرد. پیش تر درباره ی نقش و عملکرد کلسیم موجود در گچ کشاورزی تشریح شد و علاوه بر این کلسیم موجود در گچ کشاورزی سبب کاهش مسمومیت گیاهی نیز می شود.

بنابراین مواد مضری که با وجود شرایط خاک، به راحتی به دورن گیاه انتقال یافته و از طریق سیستم های آوندی جذب می شوند را می توان با کاربرد گچ کشاورزی از بین برد. این راهکار سبب می شود تا گیاه در شرایط بهتری رشد کند و استفاده از گچ کشاورزی به دلیل کاربرد های متفاوت از آن گسترش یابد.

بهبود بافت خاک از طریق گچ کشاورزی

در گذشته تصور بر آن بود که خاک اولین ماده ی لازم برای رشد گیاهان می باشد اما تحقیقات و رشد گیاهان در شرایط هیدروپونیک مشخص کرده است که آب اصلی ترین ماده ی مورد نیاز برای گیاهان می باشد.

اما این عامل از میزان اهمیت خاک و ساختمان آن در تولید محصولات کشاورزی و باغی کم نخواهد کرد. خاک به عنوان یک ماده ی حیاتی در گیاهان و درختان باید شرایطی داشته باشد تا رشد در آن ممکن گردد. ساختمان و بافت خاک تاثیر زیادی روی کیفیت رشد گیاهان می گذارد.

بررسی ها نشان می دهد که میزان نیاز گیاهان به بافت های خاک متفاوت است اما بهترین گیاهان در شرایطی که خاک دارای درصد معینی از شن و رس باشد، توان رشد بهتری دارند.

تاثیر گچ کشاورزی بر رشد و نمو گیاهان

خاک های لومی بهترین خاک ها برای رشد و نمو گیاهان شناخته می شود که امروزه با استفاده ی مکرر از خاک و زمین های کشاورزی، این خاک ها کمتر وجود دارند. در واقع اصلاح بافت خاک یکی از اساسی ترین نیاز های بخش کشاورزی و باغی می باشد که با مواد مختلفی انجام می شود.

برای تولید محصولات طبیعی و ارگانیک بهتر است از مواد کاملا طبیعی برای اصلاح بافت خاک استفاده نمود. به خصوص آنکه خاک موجود در مناطق گرم و خشک از شرایط نا مساعد تری برخوردار هستند و استفاده از خاک های مناسب برای رشد در این مناطق، عملکرد گیاهان را افزایش خواهد داد.

گچ کشاورزی روی بافت خاک تاثیر به سزایی گذاشته و اساسا نام گچ کشاورزی به عنوان ماده ای برای اصلاح بافت خاک شناخته می شود. از آنجا که خاک های موجود در کشاورزی دو گونه هستند می بایست متناسب با گیاه اصلاح بافت خاک با گچ کشاورزی انجام شود. در باغات و گیاهانی که رشد ریشه های عمیق دارند، همچون یونجه، می بایست بافت خاک در سطوح زیرین اصلاح شود.

اثر گچ کشاورزی بر ریشه های عمیق

در واقع به دلیل آنکه ریشه های این گیاهان در سطوح پایینی خاک قرار دارند و بافت خاک باید در این فضا بهبود یابد، لذا استفاده از گچ کشاورزی در این شرایط باید انجام شود. اما نمی توان تمامی سطح خاک را برداشت تا گچ کشاورزی به لایه های زیرین نفوذ کند و لذا باید شرایطی برای این کار فراهم نمود.

گچ کشاورزی با محلولیت نسبی در آب می تواند به عمق پایین تر خاک های با این شرایط نفوذ کند. لذا در ابتدا با یک شخم، خاک را با گچ کشاورزی مخلوط کرده و سپس با آبیاری کاملا سنگین آن را به این اعماق انتقال می دهند. با این شرایط می توان بافت های خاک را در این سطوح اصلاح کرد و عملا ساختمان خاک را تغییر داد.

از طرفی ممکن است برای کشت محصولاتی همچون سیب زمینی که در نزدیکی خاک ریشه دارند از گچ کشاورزی استفاده نمود. لذا بهتر است میزان آبیاری را بعد از شخم و مخلوط کردن گچ کشاورزی با خاک کاهش داد. در این شرایط گچ کشاورزی در سطوح بالاتری از خاک قرار می گیرد.

در این روش می بایست به ماندگاری گچ کشاورزی در سطح بالایی اشاره کرد زیرا ممکن است در کشت های بعدی ریشه های در سطح پایین تری قرار بگیرند و عملا گچ کشاورزی مانع از رشد این گیاهان گردد.

با این ویژگی ها بهتر است قبل از استفاده از گچ کشاورزی با کارشناس متخصص در این زمینه گفت و گو نمود تا راهنمایی های لازم در این خصوص ارائه گردد. مسلما بسته به شرایط خاک و ویژگی های گیاهان ارائه ی بهترین راهکار متفاوت است و نمی توان از یک روش برای استفاده از گچ کشاورزی در همه ی شرایط بهره برد.

بهبود ساختمان فیزیکی خاک در گچ کشاورزی

ساختمان خاک همان چیزی است که ریشه های گیاه را در خود نگاه می دارد و باید در هنگام استفاده از گچ کشاورزی به آن دقت نمود. اغلب خاک هایی که نیاز به گچ کشاورزی دارند، عملا خاک های بدون مواد آلی بوده و لذا امکان رشد را از گیاه سلب خواهند نمود.

بنابراین مصرف گچ کشاورزی می تواند عاملی برای بهبود این شرایط باشد و لذا استفاده از گچ کشاورزی در این موارد توصیه می گردد. البته آنچه اهمیت دارد وجود بافت خاک های سبک می باشد که گچ کشاورزی توان ایجاد این شرایط را دارد.

پودر کردن خاک اطراف ریشه و سبک نمودن آن امکان رشد ریشه ها را بهتر کرده و می توان شرایطی را فراهم نمود تا بهترین نتایج از مصرف گچ کشاورزی بدست آورد.

تهویه در گچ کشاورزی

تهویه عاملی مهم برای بافت خاک به حساب می آید که ریشه ی گیاهان به آن نیاز دارد. در واقع ریشه باید برای رشد فضای مازادی داشته باشد و لذا با افزایش خلل و فرج خاک می توان این شرایط را ایجاد کرد.

هرچه بافت خاک شرایط بهتری داشته باشد، رشد گیاه سریع تر و در نهایت امکان تولید محصولی طبیعی تر و بهتر افزایش می یابد. اضافه کردن مواد آلی به خاک اگرچه می تواند نقش مهمی در این راستا داشته باشد اما امروزه مصرف گچ کشاورزی به دلیل مزایای متفاوت و کاربردی آن رو به گسترش است.

جذب عناصر غیر قابل دسترس گچ کشاورزی

همان گونه که بیان شد گچ کشاورزی همان سولفات کلسیم آبدار است که به صورت طبیعی یافت می شود. سولفات موجود در گچ کشاورزی تاثیر زیادی روی کیفیت خاک خواهد گذاشت. درون بافت خاک یون ها و عناصری وجود دارد که از دسترس گیاه خارج بوده و جذب آن ها غیر ممکن است.

سولفات موجود در گچ کشاورزی کمک می کند تا یون هایی که به صورت غیر قابل جذب درون گیاه قرار دارند، به شکلی قابل مصرف گردند. این کار سبب جذب عناصر مفید خاک می شود. روی و آهن جزو عناصر ضروری و ریز مغذی گیاه هستند که گیاهان به وجود آن ها برای بقا نیاز دارد. از آنجا که عملا Al+3 این عناصر را از دسترس گیاه خارج می کند، سولفات موجود در گچ کشاورزی به راحتی با این ماده واکنش داده و جذب آهن و روی را سریع تر خواهد کرد.

روی عنصری دو کاربرده در گیاهان است که در ابتدای رشد گیاه موجود رشد بهتر شده و در انتها از رشد سبز گیاه جلوگیری خواهد کرد. همچنین جذب آهن نیز در خاک اهمیت زیادی دارد و بنابراین استفاده از گچ کشاورزی برای بهتر شدن شرایط رشد گیاه در خاک های مختلف توصیه می شود.

ممانعت از جذب سدیم گچ کشاورزی

عدم جذب سدیم مازاد در خاک های شور توسط گچ کشاورزی سبب شده تا گیاه به شوری خاک کمتر واکنش نشان دهد. در واقع آنچه باعث می شود تا گیاه به شوری خاک حساس باشد، وجود میزان سدیم بالا می باشد.

جلوگیری از جذب سدیم موجود در خاک توسط گیاه باعث افزایش رشد گیاهان شده و از طرفی از بروز مسمومیت و عدم رشد جلوگیری می کند. لذا مصرف گچ کشاورزی در این موارد نتایج بهتری را ایجاد می نماید.

با توصیه درباره ی مصرف گچ کشاورزی برخی تصور می کنند که مصرف این ماده به صورت خام خود باعث حاصلخیزی خاک می شود و وجود این مواد درون خاک، نیاز به کود های طبیعی را منحل می کند.

در حالیکه بهتر است برای تولید در شرایط ایده آل برای محصولات ارگانیک و طبیعی از مواد مختلف به صورت کاملا متعادل و با توصیه ی کارشناس استفاده شود. این کار سبب خواهد شد تا کیفیت رشد افزایش یابد و تولید محصولات ارگانیک با صرفه ی اقتصادی بالا برای کشاورزان و باغداران انجام شود.

گچ کشاورزی و کمک به حل مشکل کم آبی

کم آبی و خشکسالی مشکلی است که بیش از یک دهه ی پیش شروع شد و هر روز بر وسعت آن در کشور افزوده می گردد. مشکل کم آبی یک مشکل همگانی است که بیشترین ضربه را قشر کم درآمد جامعه و کشاورزان متحمل می شوند.

در صورت نبود آب آبیاری، بسیاری از کشاورزان قادر به کشت محصولات زراعی نیستند و همانطور که شاهد آن هستیم بسیاری از باغات در اثر کمبود آب رها شده اند.

اما کشت محصولات زراعی و باغی به شیوه های جدید موجب مقابله با مشکل کم آبی شده و می تواند بسیاری از مزارع و صاحبان آن ها را از خطر نابودی نجات دهد. به همین خاطر است که استفاده از موادی که بتواند میزان آب درون خاک را حفظ کند، اهمیت زیادی یافته است.

گچ کشاورزی از جمله موادی است که به صورتی کاملا ساده از خارج شدن آب از دسترس گیاه جلوگیری می کند و سبب افزایش راندمان آب آبیاری می شود. بسیاری از روش های معمول مورد استفاده برای حفظ آب آبیاری امروزه تغییر نموده و دسترسی گیاه به آن در زیر سطح زمین ضروری خواهد بود.

لذا گچ کشاورزی می تواند بخشی از نیاز های گیاه را به صورت تدریجی در اختیار آن بگذارد و بنابراین گیاه با تنش خشکی رو به رو نخواهد شد.

تاثیر کم آبی بر گیاهان گچ از طریق کشاورزی

شرایط نا مساعدی که در محیط ایجاد می شود را گیاهان با تولید مواد مختلف و یا تغییر در نحوه ی عملکرد خود پاسخ می دهند. به طور مثال زمانی که گیاه با خشکی بیش از حد رو به رو می شود، دست از تولید سلول های جدید بر داشته و در ازای آن آب های ذخیره شده در دیواره ی سلولی و غشای گیاهی را مصرف می کند.

به همین خاطر است که در زمان تنش های محیطی گیاه به شکل پژمرده در می آید. از طرفی گیاه، سعی در از بین بردن سلول های جدید می کند و لذا در حین تنش آبی یا سرمایی شاهد زردی و نکروز در حاشه ی برگ ها خواهیم بود.

یکی از روش هایی که می توان با این تنش ها به صورت کاملا ارگانیک مقابله نمود، استفاده از گچ کشاورزی می باشد. با گذشت زمان بسیاری از گیاهان می توانند سطح ذخیره ی آب درون گیاهی خود را به صورت متعادل نگاه دارند زیرا هنگام استفاده از گچ کشاورزی، محیط ریشه کاملا مناسب بوده و آب به صورت متعادل وجود دارد.

بنابراین با آزاد شدن آب کنار ریشه ها، گیاهان می توانند کم آبی را تحمل کرده و سایر عملکرد های آن ها بدون تغییر بماند. مسلما با وجود این شرایط گیاه در سطح بهتری از شرایط قرار می گیرد و تولید میوه ی آن به خوبی و با بازدهی بالا انجام خواهد شد.

هر آنچه که سبب شود تا با استفاده از گچ کشاورزی، گیاهان در شرایط خشکی بهتر عمل کنند، راهکاری مفید در زمان خشکسالی و یا مناطق گرم و خشک خواهد بود.

جبران هزینه ها با افزایش عملکرد توسط گچ کشاورزی

زمانی که از گچ کشاورزی به عنوان ماده ای برای جبران کم آبی استفاده می شود، امکان افزایش عملکرد نیز وجود دارد و در عمل آنچه اتفاق می افتد استفاده ی بهینه از آب برای تولید محصولاتی کاملا با کیفیت است.

بررسی ها نشان می دهد که در ایران تنها در باغات پسته از گچ کشاورزی بهره برده شده است و سایر مزارع و باغات هنوز با این محصول آشنایی چندانی ندارند. بنابراین با اینکه ایران از لحاظ ذخایر گچ کشاورزی غنی می باشد، عملا به دلیل کمبود آگاهی در میان مردم از این محصول بهره ای نبرده و تنها مصرف خام آن در بعضی از باغات پسته گزارش شده است.

تنش شوری، کم آبی، شرایط استرس زا، خاک های قلیایی و بسیاری از موارد دیگر از جمله دلایلی است که استفاده از گچ کشاورزی را در باغات ضروری می کند و لذا باید در این باره روش های مختلفی جهت ارائه ی اطلاعات به کشاورزان و باغداران استفاده شود.

میزان تمایل به مصرف مواد طبیعی به دلیل قیمت پایین تر نیز سبب رواج استفاده از گچ کشاورزی شده و لذا می بایست در این باره برنامه ریزی های دقیقی انجام شود.

قیمت نهاده های کشاورزی و شیمیایی 

این بازدهی برای جبران هزینه ی خرید گچ کشاورزی نیز می باشد کما اینکه قیمت گچ کشاورزی به نسبت سایر نهاده های کشاورزی و شیمیایی بسیار پایین تر خواهد بود. در هنگام مصرف گچ کشاورزی تنها رعایت این نکته ضروری است که باید بر حسب مورد استفاده ی آن، روش های لازم برای مصرف را رعایت نمود.

نوع آبیاری، شخم زمین بعد از مصرف کمک زیادی به انحلال گچ درون آب کرده و از طرفی می تواند بسیاری از مشکلات ناشی از مصرف اشتباه را نیز کاهش دهد. البته آنچه مسلم است استفاده از گچ کشاورزی تنها با نظر کارشناس و تایید آن باید صورت پذیرد تا تبعات مصرف اشتباه آن کمتر گردد. به امید روزی که بتوان با بهینه کردن روش های زراعی و باغی و تبدیل روش های سنتی به مدرن، بهترین نتایج و عملکرد را بدست آورد.